काठमाडौं । बच्चाहरूको पालनपोषणमा अभिभावकले गर्ने गल्तीले उनीहरूको आत्मविश्वास कम गर्न सक्छ। यसले गर्दा बच्चा हरेक कुरामा पछि पर्न थाल्छन्।
अभिभावकले आफ्ना बच्चाहरूको राम्रो पालनपोषण गर्ने प्रयास गर्छन्। उनीहरूले बच्चालाई कुनै पनि कुराको कमी नहोस् भन्ने चाहन्छन्, ताकि बच्चाको भविष्य उज्ज्वल बनोस्। तर, कहिलेकाहीँ अभिभावकले बच्चाको पालनपोषणमा केही यस्ता गल्ती गर्छन्, जसले गर्दा बच्चाको भविष्य राम्रो हुनुको सट्टा बिग्रन थाल्छ। यी गल्तीहरूले बच्चालाई डराउने, लजालु र अरूको अगाडि आफ्नो कुरा राख्न नसक्ने बनाउँछ। यसले गर्दा बच्चाको आत्मविश्वास कम हुन्छ र उनीहरू हरेक काममा पछि पर्न थाल्छन्।
यदि तपाईं आफ्नो बच्चालाई सफल बनाउन चाहनुहुन्छ र उसको आत्मविश्वास कम नहोस् भन्ने चाहनुहुन्छ भने अभिभावकको रूपमा तपाईंले आफ्ना यी गल्तीहरूलाई सुधार्नुपर्छ।
अरुसँग तुलना गर्नु
कतिपय अभिभावकको बानी हुन्छ, उनीहरूले आफ्नो बच्चाको तुलना अरू बच्चासँग गर्छन्। उनीहरू आफ्नो बच्चालाई भन्छन् कि 'हेर्, उसले कति राम्रो गर्छ, तिमीले किन गर्दैनौ?' यो गल्तीले बच्चाको मनमा नकारात्मक भावना पैदा हुन्छ। उनीहरूलाई लाग्छ कि अभिभावकले आफूलाई माया गर्दैनन्। जसले गर्दा बच्चाको आत्मविश्वास कम हुन थाल्छ र उनीहरू कुनै पनि काममा ध्यान दिन सक्दैनन्। बच्चालाई अरूसँग तुलना गर्नुको सट्टा उसको क्षमतामा विश्वास गर्नुहोस् र उसलाई राम्रो गर्न प्रोत्साहन दिनुहोस्।
बच्चालाई धेरै गाली गर्नु या कुटपिट गर्नु
कतिपय अभिभावक बच्चाको हरेक गल्तीमा गाली गर्न थाल्छन्। कहिलेकाहीँ त उनीहरूले सानोतिनो गल्तीमा पनि बच्चालाई धेरै गाली गर्छन्। यसले बच्चाको मनमा अभिभावकप्रति डर पैदा गर्छ। उनीहरूले आफूले गरेको गल्ती अभिभावकलाई भन्न डराउँछन्। यसो गर्नाले बच्चा लजालु हुन्छ र मानिसहरूसँग कुरा गर्न डराउँछ। त्यसैले बच्चालाई गल्तीमा धेरै गाली गर्नुको सट्टा मायाले सम्झाउनुहोस्।
धेरै नियन्त्रण गर्नु
अभिभावकले बच्चाको राम्रोको लागि केही नियमहरू बनाउँछन्, तर केही अभिभावकहरू यति कठोर हुन्छन् कि उनीहरूले बच्चाको हरेक काममा नियन्त्रण गर्न थाल्छन्। उनीहरूले बच्चालाई कुनै पनि कुरामा स्वतन्त्रता दिँदैनन्। हरेक सानो कुरामा उनीहरूले बच्चालाई 'यसो नगर, त्यसो नगर' भनिरहन्छन्। यसले गर्दा बच्चाले आफ्नो कुनै पनि निर्णय आफैं लिन सक्दैन र सधैं अरूमा निर्भर हुन्छ। त्यसैले बच्चालाई धेरै नियन्त्रण गर्नुको सट्टा उसलाई केही कुरामा स्वतन्त्रता दिनुहोस्, ताकि उसले आफ्ना निर्णयहरू आफैं लिन सकोस्।
हरेक कुरामा मद्दत गर्नु
केही अभिभावक आफ्ना बच्चाहरूलाई यति धेरै माया गर्छन् कि उनीहरूले बच्चाको हरेक काममा मद्दत गर्न थाल्छन्। बच्चाको गृहकार्य होस् वा अरू कुनै काम, उनीहरूले बच्चालाई एक्लै गर्न दिँदैनन्। यसले गर्दा बच्चाले आफैं केही गर्न सक्दैन र हरेक कुरामा अभिभावकमा निर्भर हुन्छ। त्यसैले बच्चालाई हरेक काममा मद्दत गर्नुको सट्टा उसलाई आफैं गर्न प्रोत्साहन दिनुहोस्।
बच्चाको कुरामा ध्यान नदिनु
कतिपय अभिभावक यस्ता हुन्छन् कि उनीहरूले बच्चाको कुरा सुन्न चाहँदैनन्। बच्चाले केही भन्न खोज्दा उनीहरूले बेवास्ता गर्छन् वा गाली गरेर चुप लगाउँछन्। यसले बच्चाको मनमा नकारात्मक भावना पैदा हुन्छ। उनीहरूलाई लाग्छ कि अभिभावकले उनीहरूको कुरा सुन्न चाहँदैनन्। जसले गर्दा बच्चा लजालु र डराउने हुन्छ। त्यसैले बच्चाको कुरा ध्यानपूर्वक सुन्नुहोस् र उसलाई आफ्नो कुरा राख्ने अवसर दिनुहोस्।
नोटः यी र यस्तै जीवनका लागि महत्त्वपूर्ण विषयमा केन्द्रित रहेको असल बानी शृङ्खलाका अन्य सामग्रीहरू पढ्न यहाँ क्लिक गर्नुहोस् ।
.jpg)
