काठमाडौं । महाभारतको युद्धमा कर्णले आफ्नो अन्तिम समयमा भगवान् श्रीकृष्णसँग तीन वरदान मागेका थिए । आउनुहोस्, यहाँ जानौं कि भगवान् श्रीकृष्णले कहिले, किन र कुन-कुन वरदान कर्णलाई दिएका थिए ।
महाभारतलाई धर्म युद्ध भनिन्छ, जसमा केवल कौरव र पाण्डव मात्र होइनन्, बरु कैयौं यस्ता योद्धा थिए जसले आफ्नो सब थोक दाउमा लगाएका थिए । उनैमध्ये एक थिए सूर्यपुत्र कर्ण, जो न केवल एक पराक्रमी योद्धा थिए, बरु आफ्नो उदारता र दानशीलताका लागि आज पनि चिनिन्छन् । कर्णलाई सबैभन्दा ठूलो दानी मानिन्छ । यहाँसम्म कि भगवान् श्रीकृष्ण पनि उनको दानवीरताका प्रशंसक थिए र उनलाई सबैभन्दा महान् दानी मान्दथे । यही कारणले गर्दा उनलाई दानवीर कर्ण पनि भनिन्छ ।
महाभारतमा भगवान् श्रीकृष्ण र कर्णका कैयौं संवादहरूको जिक्र गरिएको छ । जसमध्ये एक यो पनि हो कि कर्णले अर्जुनसँग हारेपछि अन्तिम समयमा भगवान् श्रीकृष्णसँग तीन वरदान मागेका थिए । तर, ती वरदान के थिए र श्रीकृष्णले किन ती पूरा गरेका थिए आउनुस् यसबारेमा चर्चा गरौँ ।
श्रीकृष्णले कर्णलाई कुन-कुन तीन वरदान दिएका थिए ?
धार्मिक मान्यताअनुसार, महाभारतको युद्धभूमिमा घाइते भएर जब कर्ण आफ्नो मृत्युको प्रतीक्षा गरिरहेका थिए । त्यस समय अर्जुनले आएर श्रीकृष्णलाई भनेका थिए कि तपाईंको दानवीर कर्ण असहाय भएर मृत्युको प्रतीक्षा गरिरहेका छन् ।
यसपछि श्रीकृष्ण ब्राह्मणको भेषमा कर्णलाई भेट्न गए र भने कि म तपाईंसँग दान माग्न आएको थिएँ, तर तपाईं जुन अवस्थामा हुनुहुन्छ, के दिन सक्नुहुन्छ ? यो सुनेपछि कर्णले नजिकैको ढुङ्गाले आफ्नो सुनको दाँत तोडेर ब्राह्मणलाई अर्पण गरे । कर्णको दानवीरता देखेर श्रीकृष्ण प्रसन्न भए र आफ्नो वास्तविक रूपमा आए ।
भगवान् श्रीकृष्णले प्रसन्न भएर कर्णलाई वरदान माग्न आग्रह गरे । यो देखेर भगवान् श्रीकृष्ण प्रसन्न भए र वरदान माग्न आग्रह गरे । तब कर्णले तीन वरदान मागे । आउनुहोस्, यहाँ जानौं कि श्रीकृष्णसँग कर्णले के-के वरदान मागेका थिए ।
१. पहिलो वरदान: जातीय भेदभावको अन्त्य
कर्णले पहिलो वरदानमा मागे कि जाति र धर्मका आधारमा हुने भेदभाव समाप्त होस् । जस्तो भेदभाव उनीसँग भयो, त्यस्तो अन्य कसैसँग नहोस् । वास्तवमा, कर्णको जन्म सूर्य देवको आशीर्वादले कुन्तीको गर्भबाट भएको थियो, जब उनी अविवाहित थिइन् ।
अविवाहित अवस्थामा आमा बन्दा उनको चरित्रमा प्रश्न उठ्न सक्छ भन्ने डरले उनले आफ्नो पुत्रलाई लुकाएर राखिन् । गुप्त पालन-पोषण भएको कारण कर्णलाई सूतपुत्र पनि भनिएको छ, जसका कारण उनले भेदभावको सामना गर्नुपर्यो । तर, सबैभन्दा ठूलो भेदभाव तब भयो जब द्रोणाचार्यले उनलाई आफ्नो शिष्य बनाउन अस्वीकार गरे ।
२. दोस्रो वरदान: श्रीकृष्णको पुनर्जन्म कर्णको राज्यमा
सूर्यपुत्र कर्णले दोस्रो वरदानमा मागे कि जब पनि श्रीकृष्णले अर्को जन्म लिनुहोस्, तब त्यही राज्यमा लिनुहोस् जहाँबाट कर्णको नाता रहेको छ ।
३. तेस्रो वरदान: निष्पाप स्थानमा अन्तिम संस्कार
कर्णले तेस्रो वरदानमा श्रीकृष्णसँग मागेका थिए कि उनको अन्तिम संस्कार यस्तो स्थानमा गरियोस् जहाँ कहिल्यै कुनै पाप वा अधर्म नभएको होस् । त्यो स्थान पूर्ण रूपमा शुद्ध र निष्पाप हुनुपर्छ । साथै, मेरा अस्थिहरू यस्तो ठाउँमा प्रवाहित गरियोस्, जहाँ कसैको अस्थि प्रवाहित गरिएको छैन ।
तर, महाभारतको युद्धपछि यस्तो कुनै पनि स्थान बाँकी थिएन जहाँ कुनै पाप वा अधर्म नभएको होस् । यस्तो मान्यता छ कि कर्णको मृत्युपछि भगवान् श्रीकृष्णले आफ्नै हातमा उनको अन्तिम संस्कार गरेका थिए । साथै, कर्णको अस्थिहरू कर्णप्रयागमा प्रवाहित गरिएका थिए । यही कारणले गर्दा आज पनि मानिसहरू कर्णप्रयागमा पिण्डदान र आफ्ना प्रियजनको अस्थि प्रवाहित गर्नका लागि पुग्छन् ।
